KRİZ YÖNETİMİNİN TEMEL OLGULARI

Kriz yönetimi nedir? Bir kriz nasıl engellenmelidir? Krize anında mı yoksa gelişmesini takip ederek sonradan mı müdahale etmeliyiz? Krize önceden hazırlanabilir miyiz? Bu soruları temel olgularla açıklamaya çalışalım.

Kriz her zaman sinyallerini önceden verir.

Mario Rosa

                        

 Kriz, bana göre daha önceden öngörülmemiş veya hesaplanması unutulmuş ve etkisini şuanda gösteren, gücünü geçmişteki bir eksiklikten alan olaylar bütünüdür. Kriz yönetimi yine bana göre, krize sebep olabilecek olayları önceden öngörebilmek, bunlar için gerekli önlemleri almak, krize oluştuğu anda müdahale edebilmek ve bu krizin tekrarlanmaması için eksikliğin tespit edilerek ek önlemler alınmasını sağlamanın bütünüdür.

 Kriz, geçmişte öngöremediğimiz olaylardan, davranışlardan, düşüncelerden vb. olgulardan kaynaklanır. Bunların bazıları elimizde olmayan nedenlerden kaynaklanabilir. Tam olarak krizi önlemek için ciddi çalışmalarda bulunmak gerekir. Kriz her alanda çıkabilir: Ekonomi, elektrikten kaynaklı yangın, savaş, çalışanın işi bırakması… Burada bize düşen görev nedir? Öncelikle araştırma ve farklı alanlarda okuma yapmamız gerekiyor. Eğer kendimizi geliştirmez isek öngöremediğimiz şeylerin sayısı artacaktır. Sonrasında olası hasar tespiti yapmamız gerekiyor. Bir yangın çıktığında nereden çıkabilir? Elektrik tesisatı sağlam mı? İş yerini su basabilir mi? Finansal piyasayı, dalgalanmaları takip etmeliyiz. Mümkünse bir uzmandan (muhasebeci, finansman uzmanı olabilir) yardım almalıyız, işimiz hakkında finansal raporlar hazırlamalı ve değerlendirmeliyiz. Örneğini artırabileceğimiz bir çok durum söz konusu.

 Durumu tespit ettik. Bu duruma çözüm olabilecek planlar yapmalıyız. Elektrik tesisatını değiştirebiliriz. Çalışanımızın yerine yedekleme yaparak yeni bir eleman yetiştirebiliriz. Döviz kuru değişimindeki zarardan kurtulmak için elimizdeki dövizleri çıkarabilir, kar etmek için elimizdeki parayı dövize çevirebiliriz. Tespit ettiğimiz duruma göre gelecekte oluşacak krizi engelleyebilir ya da fırsata dönüştürebilirsiniz.

 Bu iki yolu uyguladık fakat yine de bir kriz çıktı. Ne yapmalıyız? Öncelikle mevcut durumumuzu tespit etmeliyiz. Krizin sebeplerini araştırarak bize olacak etkisinin analizini yapmalıyız. Ve mümkünse krize anında müdahale etmeliyiz. Örneğin bir sabah uyandınız. Televizyonu açtınız. Kahvaltı yapıyorsunuz. Döviz değerlerinde yükselme beklerken birde baktınız ani bir düşüş ile karşı karşıyasınız. Panik yapmayın. Durum hakkında bilgi alın. Elinizdeki döviz miktarını ve dışa borçlandığınız döviz miktarını karşılaştırın. Zararına bir durum söz konusu ise hemen müdahale edin ve riskin oluşturduğu zararı yok etmeye, yok edemiyorsanız minimum seviyeye indirmeye çalışınız.

 Krizi öngördük, krize önlem aldık, krize müdahale ettik ve ortadan kaldırdık. Şimdi sırada ne var? Daha önceki krizlerden edindiğimiz tecrübelerden faydalanmalıyız. Peki nasıl? Tecrübeler ile edindiğiniz ve eksik olduğunuz noktaları gidererek, iyi yapılan uygulamalarınızı daha da iyileştirerek dersler çıkarmalıyız. Çalışanlarınızı ve kendinizi bu konularda eğitin. Krizler yaşamamanızı diliyoruz.

Okan Kaya